Kastracja psów i kotów to zabieg chirurgiczny polegający na usunięciu narządów rozrodczych zwierzęcia. Wykonuje się ją w celu zapobiegania niechcianej ciąży oraz, aby zapobiec niektórym chorobom. Jest również popularną praktyką w kontekście walki z nadmierną ilością zwierząt bezdomnych. Zabieg zwykle wykonuje się w wieku 6-12 miesięcy, ale dokładny czas zależy od opinii lekarza weterynarii i stanu zdrowia zwierzęcia. W krajach częstotliwość wykonywania tego zabiegu jest różna, w niektórych kastracja przeprowadzana jest rzadko, a niektórych często. W Polsce usunięcie gonad nie jest obowiązkowe, jedynie w schroniskach na mocy ustawy o ochronie praw zwierząt.
Kastracja a problemy behawioralne
Kastracja może pomóc w przypadku kocurów znaczących moczem teren oraz zminimalizowaniu niepożądanych zachowań u psów w trakcie cieczki suki. Jednak usunięcie narządów rozrodczych nie w każdym przypadku stanowi rozwiązanie problemu. Zachowania takie jak nadpobudliwość czy zachowania agresywne mogą mieć zupełnie inne przyczyny i pozbawienie gonad nie sprawi, że pies czy kot będzie mniej agresywny albo nadpobudliwy. Przyczyna takiego zachowania może tkwić w nieprawidłowej socjalizacji lub niewystarczającej aktywności fizycznej czy po prostu wynikać z małego kontaktu z człowiekiem.
Zmniejszenie ryzyka chorób
Kastracja zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób takich jak ropomacicze, zapalenie prostaty, nowotworów narządów płciowych i listwy mlecznej u suk. Ropomacicze jest najczęściej diagnozowaną chorobą układu rozrodczego u suk. Usunięcie gonad zapobiega całkowicie występowaniu tej jednostki chorobowej.
Zapobieganie ciąży urojonej
Ciąża urojona jest powszechnym zjawiskiem. Suka, mimo, że nie jest w ciąży ma jej objawy. Zwiększa się wtedy produkcja mleka oraz zmienia się jej zachowanie wraz z apetytem. Ciąża urojona jest wynikiem zaburzeń hormonalnych, które mogą wystąpić po cieczce. W czasie cieczki poziom hormonów takich jak progesteron wzrasta, co może sprawiać, że organizm psa „przygotowuje się” do noszenia szczeniąt, mimo że nie doszło do zapłodnienia. Usunięcie jajników eliminuje zmiany hormonalne, które prowadzą do tego stanu.
Wzrost wagi
Zwierzęta po kastracji mają większość skłonność do nadwagi na skutek zmian poziomu hormonów, co wpływa na metabolizm. Progesteron, estrogeny i testosteron odgrywają rolę w regulowaniu metabolizmu i apetytu. Ich spadek może prowadzić do obniżenia tempa przemiany materii.
Podsumowanie
Kastracja zwierząt niesie za sobą wiele zalet między innymi zdrowotnych, behawioralnych, a także zapobiega nadmiernemu przyrostu naturalnemu. Po podaniu zwierzęcia zabiegowi istotne jest dbać o jego dietę oraz aktywność fizyczną, aby zapobiec przyrostowi na wadzę. Oczywiście, kastracja niesie ze sobą ryzyko niepożądanych skutków jak nietrzymanie moczu u suk czy jak wskazują najnowsze badania ryzyko wystąpienia chorób ortopedycznych przy wykonaniu kastracji w wieku szczenięcym.
