Feromony są to związki chemiczne służące do przekazywania sygnałów między dwoma organizmami. W odróżnieniu od hormonów są one wydzielane na zewnątrz organizmu. Mają znaczący wpływ na życie zwierząt kontrolując ich zachowanie, a także indukują zmiany fizjologiczne u odbierających je osobników. Koty wydzielają feromony w celu komunikacji z innymi osobnikami. Pełnią one ważna rolę w zachowaniach społecznych, oznaczaniu terytorium oraz w relacjach z innymi kotami.
Podział feromonów:
- Feromony alarmowe/ ostrzegawcze informują o zbliżającym się niebezpieczeństwie. Są wydzielane przy stresie osobnika.
- Feromony podstawowe powodują zmiany fizjologiczne poprzez wpływanie na układ endokrynny odbiorcy.
- Feromony terytorialne służą do znakowania granic oraz stref terytorium. Informują inne osobniki o obecności danego kota, grożą innym osobnikom i rozwiązują spory bez bezpośredniego kontaktu fizycznego.
- Feromony przywiązania neotalnego, które budują więź między matka, a jej kociętami.
- Feromony seksualne służą do nawiązywania kontaktów seksualnych.
Gdzie występują?
Feromony u kotów wydzielane są przez gruczoły znajdujące się na wargach, brodzie, policzkach, wibrysach, uszach, czole, bokach, sutkach, opuszkach kończyn i nasadzie ogona. Koty ocierają tymi gruczołami o różne przedmioty czy istoty żywe, pozostawiając wtedy swój zapach, który może być zidentyfikowany przez innego kota nawet do kilku tygodni.
Odbiór informacji
Wyróżniono cztery narządy odpowiedzialne za odbiór związków zapachowych. Są to: główny nabłonek, węchowy, narząd przylemieszowy (inaczej narząd Jacobsona), organ przegrodowy Masery i zwój Gruenenberga. Cząsteczki feromonów są wychwytywane przez receptory głównego nabłonka węchowego i narządu Jacobsona. Powstałe sygnały są przewodzone do opuszek węchowych, a następnie do wyższych ośrodków w mózgu. Koty podczas używania narządu przylemieszowego unoszą górną wargę i wciągają powietrze- nazywamy to odruchem Flehmen.
Koty wykorzystują feromony do oznaczania terytorium poprzez ocieranie się o różne przedmioty zostawiając w ten sposób informację, że to jego rewir. Drapiąc przedmioty, koty również pozostawiają informację o sobie. W przypadku pozostawienia wiadomości na innych osobnikach koty robią to policzkami, głową, bokiem oraz ogonem w celu zbierania i łączenia zapachów. Dzięki temu buduje się więź i wytwarza się zapach grupy. Feromony pomagają także w rozpoznawaniu innych osobników, w tym ich stanu emocjonalnego oraz statusu społecznego. W sytuacjach stresowych koty mogą wydzielać feromony, które pozwalają im się uspokoić. Pomagają one w budowaniu więzi i wytwarzają zapach grupy. Feromony stanowią źródło informacji dla innych kotów, informują innych o swojej obecności na danym obszarze oraz umożliwiają kotom uzyskanie informacji o sobie nawzajem bez konieczności nawiązywania bezpośredniego kontaktu fizycznego, co może zmniejszać prawdopodobieństwo wystąpienia agresji między nimi.
Sztuczne feromony pomagają w uspokojeniu kota, zwłaszcza w sytuacjach stresowych. Są one produkowane i wprowadzane do obrotu jako środek zmniejszający znakowanie moczu i inne zachowania związane ze stresem.
Podsumowując feromony odgrywają istotną rolę w komunikacji między kotami. Wpływają na ich emocje, nastrój, zachowania oraz fizjologię.
